คลินิกไก่ชน
ดำเนินเรื่องโดยหมอไก่

การป้องกัน แก้ไขปัญหาที่เกิดกับแม่พันธุ์

     ปัญหาแม่ไก่ไม่ไข่ หรือไข่น้อย ไข่ใบเล็ก ปัญหาพวกนี้ ถ้าเป็นคนเราก็เปรียบเสมือนคนมีลูกยาก มีหลายๆสาเหตุ ทั้งที่เกิดจากปัจจัยภายใน ปัจจัยภายนอก ตัวไก่ คนเลี้ยง หรือสิ่งแวดล้อม ยกตัวอย่างดังนี้ครับ
-สุขภาพแม่ไก่ อันนี้ควรดูเป็นอันดับแรกครับ ต้องสังเกตุที่ตัวไก่ครับว่า มีอาการหวัด น้ำมูก ตาเจ็บ ขี้ต๊อก ขี้ขาว หน้าซีดหรือมีอาการป่วย อาการผิดปกติหรือป่าว ไก่ซีด ไก่เลือดจางก็ไม่เหมาะกับการไข่ เหมือนคนเลือดจางก็ไม่เหมาะกับการตั้งครรภ์ครับ ติดเชื้อบิด ติดเชื้อในลำไส้ มีพยาธิ อันนี้ก็ห้ามมองข้ามนะครับ มีผลต่อการไข่เช่นกัน
-มีปัญหาที่มดลูก รังไข่ หรือเป็นซีส เป็นถุงน้ำ-เป็นก้อนเนื้อที่รังไข่ ทำให้ฮอร์โมนในร่างกายเปลี่ยนไป เหมือนคนเป็นซีสแล้วมีลูกยากเลยครับ ในวัวควายในหมาแมว ในไก่ก็เกิดขึ้นได้ ปัญหานี้เจอบ่อยๆในสัตว์เลี้ยง แต่มักถูกมองข้ามครับ อันนี้ต้องตรวจจากเลือดหรืออูลตราซาวด์ในโรงพยาบาลสัตว์ครับผม  
-สิ่งแวดล้อม ควรเหมาะสมกับการวางไข่ เงียบสงบ หากเล้าไก่มีเสียงดังรบกวนบ่อยๆ ย่อมมีผลต่อการวางไข่แน่นอนอากาศ ก็มีผลต่อการฟัก
-อาหาร ในกรณีนี้ควรเน้นทั้งอาหารหลัก และอาหารเสริม ไม่ใช่ให้แต่ข้าวเปลือกอย่างเดียว ควรเสริมผัก หญ้า เปลือกหอยป่น เสริมพวกวิตามินเคบู๊สเตอร์ บำรุงระบบสืบพันธ์A D E หรือแร่ธาตุอื่นๆเช่นซิงค์ แมกนีเซียม ฟอสฟอรัส ซิลิเนียม เป็นต้น
-ภาวะเครียด อาจจะเพราะการโดนขัง โดนขังที่แคบๆ โดนขังรวมกันแล้วโดนตัวอื่นไล่เตะ การเปลี่ยนที่อยู่ ไม่มีการปล่อยให้ตีฝุ่น สัมผัสโรคภายนอกเลย ก็ทำให้ไก่เกิดอากาเครียด ภูมิคุ้มกันตก ผลผลิตก็น้อยลงด้วย นอกจากนี้ยังทำให้เกิดการกินไข่ด้วย
-แม่ไก่โดนกระทบกระเทือน เช่น พ่อไก่ไล่ทับ ต้องระวังเรื่องพ่อไก่เดือยยาวด้วยนะคับ มีผลต่อการผสมมาคับ แม่ไก่บางตัวบาดเจ็บ เป็นแผล บางตัวถึงกับไม่ยอมให้ตัวผู้ขึ้นอีกเลย หรือแม่ไก่ตีกันเอง อันนี้เจอได้บ่อยครับ ไข่แตกแล้วก็ไข่ค้างในท้อง  เกิดการอักเสบ ติดเชื้อในมดลูก ทำให้แม่ไก่หยุดไข่ได้

อาการแม่ไก่ไข่ค้าง 

     ต้นเหตุของปัญหา แม่ไก่ไม่ไข่ แม่ไก่ก้นทะลัก ( rectal prolape ) เป็นอาการที่เราสังเกตุได้ง่ายจะมีลักษณะคล้ายเนื้อแดงๆออกมาตรงรูทวาร อาจจะเป็นส่วนของลำไส้ มดลูก ท่อนำไข่ ที่ถูกดันจากข้างในออกมา จะคล้ายๆกับโรคริดสีดวงในคน ถ้าเราสังเกตุไก่ก้นย้อยๆทำท่าจะไข่แต่ไม่ไข่ หรือพยายามเบ่งไข่แต่ไม่ออก ต้องลองคลำดูที่ก้นก่อนว่ามีไข่ค้างมั้ย อาจจะต้องใช้ความชำนาญพอสมควร หรืออาจจะใช้วิธีเอ๊กเรย์ที่โรงพยาบาลสัตว์ทั่วไปจะชัวร์ที่สุดครับ ถ้าไข่ค้างอาจจะใช้วิธีล้วงออก ดีนออก หรือให้สัตวแพทย์ทำการผ่าออกครับ ต้องแยกขังเดี่ยวในที่สะอาดก่อน เพื่อจะสะดวกต่อการรักษาและป้องกันไก่ตัวอื่นจิกก้นและลดการติดเชื้อ
     ถ้าไม่รักษาหรือมีวิธีป้องกันและแก้ไขที่ดีอาจสร้างความเสียหายให้กับการพัฒนาสายพันธุ์อย่างแน่นอนเพราะแม่พันธุ์แต่ละตัวล้วนแล้วแต่มีมูลค่าทางด้านสายพันธุ์แทบทั้งสิ้นบางตัวอาจจะหลักพันจนราคาไปถึงหลักแสนด้วยวิธีที่กล่าวมาในเบื้องต้นเชื่อเหลือเกินว่าจะมีประโยชน์กับท่านอย่างแน่นอนอย่าละเลยที่จะศึกษาเพื่อจะได้ป้องกันไว้ตั้งแต่เนิ่นๆ ส่วนตอนต่อไปจะเป็นเรื่องอะไรโปรดติดตามในครั้งหน้าครับ