คลินิกไก่ชน

ดำเนินเรื่องโดย หมอไก่

    คอดอก โรคร้ายที่ฆ่าชีวิตพ่อพันธุ์เงินล้านหลายต่อหลายตัว โรคติดต่อไก่สู่ไก่ ที่ใครหลายคนยังไม่รู้

       “โรคคอดอก” หรือภาษาทางการคือ “โรคทางระบบทางเดินหายใจเรื้อรัง” (Chronic Respiratory Disease – CRD) เกิดจากเชื้อแบคทีเรีย Mycoplasma gallisepticum เป็นโรคติดเชื้อที่พบบ่อยมากในไก่ชน โดยเฉพาะในช่วงที่มีความเครียดจากการฝึกหรือเปลี่ยนสภาพแวดล้อม ส่งผลกระทบโดยตรงต่อระบบหายใจของไก่ และหากไม่รักษาอย่างถูกวิธีอาจเรื้อรังจนไก่หมดสภาพ ไม่สามารถใช้ออกชนได้อีก
  สาเหตุการเกิดโรคคอดอก
1. ติดเชื้อจากแบคทีเรีย Mycoplasma gallisepticum
2. ความเครียด เช่น ซ้อมเยอะ  เปลี่ยนโรงเรือน อากาศเปลี่ยนแปลง อุณหภูมิและความชื้นไม่เหมาะสม        โรงเรือนร้อนชื้น หรืออากาศถ่ายเทไม่ดี สภาวะอากาศก็มีผลเกี่ยวกับโรคนี้
3. บาดแผลระหว่างชนหรือฝึกซ้อม ข้าวเปลือกที่ไม่ได้มาตรฐาน ไม่ได้ขัด และล้างอย่างถูกวิธี
4. โรงเรือนไม่สะอาด มีฝุ่นหรือสารระคายเคืองในอากาศ
5. ติดเชื้อร่วมกับไวรัสหวัด หรือเชื้อ E.coli ทำให้เกิดโรคระบบทางเดินหายใจผสม
อาการที่สังเกตได้ของไก่ชนที่เป็นโรคคอดอก หายใจมีเสียงดัง คล้ายๆอาการของไก่คอดังบวมที่บริเวณคอหอยหรือใต้คาง(เป็นที่มาของคำว่า "คอดอก")จาม มีน้ำมูก หรือมีเมือกติดจงอยปาก
ซึม เบื่ออาหาร ขนยุ่งสีหน้าหมอง เสียงร้องเปลี่ยนหอบหายใจ ขยายปีกในขณะยืน
..... การป้องกันโรคคอดอก
ทำความสะอาดโรงเรือนอย่างสม่ำเสมอ ให้ไก่อยู่ในที่ที่อากาศถ่ายเทได้ดี ไม่มีฝุ่น หลีกเลี่ยงความชื้นสะสมในพื้นโรงเรือน เสริมวิตามิน C และ B-Complex ให้กับไก่ชน งดการฝึกหนักหากอากาศเปลี่ยนแปลงรวดเร็ว กักโรคไก่ใหม่ก่อนนำเข้าร่วมฝูง
.... การรักษาโรคคอดอกเบื้องต้น
     ยาที่ใช้ Doxycycline (โดซีไซคลินตัวอย่างDoxyrib 50 (ยี่ห้อ Medivet) ขนาด 20–30 mg ต่อน้ำหนักไก่ 1 กก. ต่อวัน ระยะเวลาติดต่อกัน 5–7 วัน 2 Tylosin (ไทโลซิน) ไปซื้อตามร้านยาขายอาหารสัตว์ Tylovet, Tylan 200 ให้ในน้ำดื่มหรือแบบฉีดถ้ามีอาการหนัก 3 ต้องเสริมอาหารด้วย วิตามินบีรวม, วิตามินซี, และยาบำรุงปอด เช่น Livobac หรือ Respi-C ไปหาซื้อร้านยาไก่กันดูเอา
     ในรายที่มีหนองค้างในคอหรือใต้คาง ควรเจาะเอาหนองออก แล้วทายาฆ่าเชื้อภายนอก เช่น เบตาดีนหรือยาผงใส่แผล ให้พักฟื้นอย่างน้อย 2 สัปดาห์ก่อนแล้วค่อยเอามาซ้อมทำเนื้อทำตัวเลี้ยงใหม่ เลี่ยงการใช้ไก่ชนออกสนามจนกว่าจะหายสนิท
      ระยะเวลารักษาและโอกาสหายขาด ถ้าตรวจพบและรักษาได้เร็ว การใช้ยาอย่างถูกต้องสามารถ หายได้ภายใน 5–7 วัน หากมีภาวะแทรกซ้อน อาจต้องใช้เวลาพักฟื้น 2–3 สัปดาห์ ไก่สามารถกลับมาชนได้ตามปกติ หากหายสนิทและไม่มีผลกระทบถาวรต่อปอดหรือกล้ามเนื้อหายใจ
    หากไม่รีบรักษาความเสียหายที่จะเกิดคือเชื้อจะลงลึกสู่ ระบบหายใจส่วนล่าง เช่น ปอดทำให้หายใจติดขัดง่าย หอบเร็ว หยุดชนกลางสนามเสี่ยงต่อการตายฉับพลันจากภาวะหายใจล้มเหลว กลายเป็นพาหะเรื้อรัง แพร่เชื้อสู่ไก่ตัวอื่น
      โรคคอดอกในไก่ชนเป็นโรคที่สามารถรักษาได้ หากได้รับการดูแลอย่างถูกต้องตั้งแต่ต้น การเลือกใช้ยาให้เหมาะสม พักฟื้นเพียงพอ และมีระบบโรงเรือนที่ดี จะทำให้ไก่สามารถกลับมามีสมรรถภาพพร้อมชนอีกครั้งได้ หากละเลยหรือฝืนใช้ไก่ที่ยังไม่หาย อาจทำให้สูญเสียไก่เก่งโดยถาวร